Czym jest plan porodu i po co go pisać? Jakie prawa ma kobieta w ciąży przyjeżdżająca na salę porodową?I jak te prawa wyglądają w praktyce? O tym wszystkim przeczytacie w tekście Marzeny Pilarz-Herzyk, mamy prawniczki.
Plan porodu funkcjonuje w przepisach prawa od dawna, ale przez długi czas był czymś o czym każdy słyszał, ale nikt go nie widział… Na szczęście praktyka pokazuje, że to się zmienia. Coraz bardziej świadome pacjentki przygotowują swoje plany i pamiętają, aby koniecznie zabrać je ze sobą do szpitala. Coraz częściej placówki również dysponują swoimi wzorami.
Zgodnie z przepisami plan porodu powinna z Tobą stworzyć osoba, sprawująca opiekę w ciąży (czyli lekarz lub położna). Możesz także stworzyć własny, a wzory dostępne są bezpłatnie w Internecie.
Tak naprawdę to od Ciebie zależy to, co będziesz chciała przekazać w tym dokumencie personelowi medycznemu. Możesz zapytać, po co w ogóle pisać plan, skoro na miejscu będziesz mogła po prostu porozmawiać z lekarzem lub położną i przekazać im wszystkie uwagi. Jednak zapewniam Cię, że poród jest tak dynamiczny, że to założenie jest złudne. Tam nie będziesz miała czasu, aby zastanawiać się nad takimi rzeczami, a już na pewno czegokolwiek wypełniać. Dlatego stwórz swój plan wcześniej.
Znam niestety bardzo różne historie w kwestii zwrócenia uwagi na ten dokument. Dobra wiadomość jest taka, że świadomość na pewno wzrasta. Sytuacja, w których szpital odmawia przyjęcia planu porodu w ogóle nie powinna mieć miejsca. Plan porodu jest zewnętrzną dokumentacją medyczną. Ma on stanowić taką samą część dokumentacji w szpitalu, jak np. Twoja karta ciąży. Jeśli obawiasz się jednak o jego los, o to czy gdzieś się „nie zagubi”, przypnij go do karty ciąży. Bardzo często personel medyczny wręcza pacjentkom swoje wzory dokumentu. Osobiście nie widzę w tym nic złego, pod warunkiem, że stopień zaawansowania porodu pozwala Ci na to, aby skupić się, zastanowić i rzeczywiście wypełnić dokument. Jeśli czegoś w tym wzorze brakuje (a jest to dla Ciebie ważne), dopisz. Nie bój się. To Twoje prawo.
Poniżej przedstawię Ci najważniejsze uprawnienia, o których musisz wiedzieć i które warto zaznaczyć w planie porodu.
Ta część jest mocno związana z warunkami technicznymi, organizacyjnymi, jakie są w placówce, w której będziesz rodziła.
Idealnie byłoby, aby każda pacjentka rodziła w pojedynczej sali, ale wiem, że w skali całego kraju nadal są miejsca, gdzie niestety sale są wieloosobowe. Jeśli wiesz, że w Twój szpital zapewnia oba rodzaje sal, wskaż właśnie tutaj, jaki rodzaj jest odpowiedni dla Ciebie.
Chyba już nigdzie nie jest zaskoczeniem, że podczas porodu z przyszłą mamą jest ktoś jeszcze. Ważne abyś pamiętała, że szpital nie ma prawa odmówić Ci tego, aby ktoś towarzyszył Ci w tych chwilach. To Ty decydujesz o tym, kto to będzie. Ograniczenia co do tego, że może to być tylko ojciec dziecka, również nie są zgodne z prawem.
Często pojawiają się pytania czy oprócz taty, podczas porodu może towarzyszyć Ci np. doula. Tutaj już musisz sprawdzić to w konkretnej placówce. Ze względów lokalowych nieczęsto spotyka się szpitale, które dopuszczają możliwość uczestniczenia w porodzie przez więcej, niż jedną osobę.
Ten etap od lat budzi wiele emocji, zwłaszcza dla przyszłych mam. Dzisiaj masz podparcie w przepisach prawa, które do Twojej decyzji oddają np. golenie krocza czy wykonanie lewatywy. Te zabiegi absolutnie nie powinny stanowić rutyny w żadnym szpitalu i nikt nie ma prawa Cię do nich zmusić.
Warto również abyś pamiętała, że w czasie porodu powinno się do minimum ograniczyć ilość zabiegów medycznych. Dlatego rutynowo już dzisiaj nie powinno się zakładać wenflonu.
Jestem mamą doświadczoną przez trzy porody, gdzie tylko w czasie tego ostatniego pozwolono mi na zmianę pozycji, na swobodne chodzenie, korzystanie z piłki. Niby małe rzeczy, a bardzo wiele zmieniły w przebiegu porodu. Plan porodu to dobre miejsce, aby wyraźnie zaznaczyć to, ze chcesz mieć możliwość przyjęcia innej pozycji niż leżącej.
Każda z przyszłych mam przygotowuje się do porodu na swój sposób i też każda ma inne podejście do zaufania sobie i swoim umiejętnościom. Pamiętaj, że w fizjologicznym porodzie masz prawo do tego, aby położna wyraźnie wspierała i instruowała Cię w kolejnych krokach, oddechach etc. Jeśli jednak wszystko będzie przebiegało zgodnie z planem, możesz też w dużej mierze ufać sobie i możesz sama mieć duży wpływ na to, jak przebiega poród.
Bardzo ważny aspekt to nacięcie krocza, które już też na szczęście w części szpitali, przestało być rutyną. Wskaż jednak wyraźnie, jakie masz podejście do tego zabiegu. Pamiętaj, że czasami sytuacja medyczna i bezpieczeństwo Twojego dziecka i Twoje biorą górę. W prawidłowo jednak przebiegającym porodzie, nikt nie ma prawa wykonywać na Tobie żadnych zabiegów medycznych na siłę, bo jemu jest wygodniej, szybciej etc. To Twój poród.
To bardzo ważny aspekt uprawnień, który – moim zdaniem – nie przyniósł w nowych przepisach oczekiwanych zmian. Wskazano bowiem wyraźnie, że znieczulenie farmakologiczne jest nieodpłatne i każda pacjentka ma do niego prawo. Niestety jest jedno bardzo duże “Ale”. Nadal każdy szpital musi stworzyć procedurę łagodzenia bólu i nie ma obowiązku dysponować możliwością właśnie tego rodzaju znieczulenia. Ze względów np. kadrowych ma prawo do tego, aby przewidzieć inne metody łagodzenia bólu, jednocześnie w ogóle nie przewidując znieczulenia farmakologicznego.
Co więcej, znieczulenie farmakologiczne powinno być dostępne w przypadku przewidywania, iż metody niefarmakologiczne, nie przyniosą zamierzonego efektu… Opisz szczegółowo w planie porodu, z jakich metod chciałabyś korzystać, na czym Ci zależy w tym aspekcie.
Plan porodu powinien też wskazywać Twoje życzenia co do tego, jak będą wyglądać pierwsze chwile po przyjściu na świat Maleństwa.
Najważniejsza kwestią wydaje się tutaj być kontakt skóra do skóry. Niby już dzisiaj sprawa bardzo oczywista, ale wiem, że w wielu miejscach wciąż zaniedbana. Dlatego warto zwrócić na to uwagę.
Szpital, w którym urodzisz powinien otoczyć Cię opieką i pomocą w zakresie laktacji. Te pierwsze chwile karmienia wcale nie muszą być łatwe, a Ty powinnaś liczyć na wsparcie. Istnieje też możliwość, że nie będziesz chciała karmić piersią. W obu przypadkach to Twoja decyzja i masz prawo do wyraźnego wskazania, jak chcesz postępować.
Marzena Pilarz-Herzyk – Mama synów: Oskara, Oliwiera i Olafa. Prawniczka z zawodu. Artystka z zamiłowania. Wzrusza ją, gdy syn obejmuje ją małymi rączkami, mówiąc: „kocham Cię dużooo”.
Wraz z awansem na najważniejsze stanowisko Mama, powstał autorski blog MamaPrawniczka.pl, który dzisiaj jest wsparciem dla tysięcy Kobiet (i nie tylko).
Zawodowo przez kilka lat związana była z zarządzaniem przedsiębiorstwami, procedurami prawnymi i finansowymi. Pisze e-booki, które krok po kroku, prowadzą przez procedury prawne. Powtarza, że z prawem warto się przyjaźnić, bo często to nie brak praw, a brak świadomości i wiedzy o nich, stawia nas na przegranej pozycji.
eeny meeny jest marką
